Mỗi độ thu sang, lòng lại nao nao mơ về những rẻo cao Tây Bắc, nơi ấy lúa đã vàng, chiều đã khói sương. Nếu từng có dịp rong ruổi đất Yên Bái, dừng chân nơi lưng đèo Khau Phạ và ngất ngây trước vẻ đẹp rực rỡ của thung lũng Tú Lệ, bạn cũng sẽ giống như tôi nhớ mãi không quên.
Để đến với những thửa ruộng bậc thang đẹp như cổ tích, du khách từ Hà Nội cần đi quãng đường hơn 300 km. Nhóm chúng tôi toàn nữ nên quyết định đi xe khách đêm rồi đến nơi mới thuê xe máy, dành sức cho những ngày nhẩn nha lang thang khám phá. Buổi sáng mùa thu ở miền núi, dù mặt trời đã lên cao nhưng không khí vẫn dịu mát. Qua bao nhiêu đồi núi, nương cho đến khi thoảng trong gió mùi lúa chín thơm lừng thì cũng là lúc trước mắt hiện lên một dải mầu vàng óng ả, trải rộng ngút ngàn: Tú Lệ đây rồi!
Miền đất này xinh đẹp, diễm lệ y như cái tên. Thị trấn Tú Lệ nằm gọn giữa ba dãy núi cao Khau Phạ, Khau Thán, Khau Song. Ngập tràn trong thung lũng, đâu đâu cũng là ruộng lúa đang vào mùa thu hoạch. Lúa chín lệch nhau một chút, tạo nên “bảng mầu” kỳ thú: vàng sậm, vàng tươi, vàng chanh, xen lẫn một số khoảnh còn xanh mướt. Không chênh vênh trên núi hay hun hút sâu dưới vực như phía Mù Cang Chải, ruộng bậc thang ở Tú Lệ hiền hòa bao phủ một vùng đất thấp, bằng phẳng. Dòng suối Nậm Lung trong xanh chảy xuyên qua những cánh đồng trĩu bông, mang nguồn nước tưới tiêu, sinh hoạt cho cả vùng.
Đã có dịp thưởng thức món gạo nếp Tú Lệ được bán ở miền xuôi, khi tới đây, chúng tôi càng cảm nhận được vị ngon ngọt, dẻo thơm ấy. Đang là mùa cốm non Tú Lệ. Vào bản nào cũng thấy các chị em phụ nữ Thái miệt mài sàng sảy, giã cốm. Cốm được chọn từ những hạt lúa nếp non căng mọng, giã tay, gói trong lá dong xanh rờn, hương thơm ngào ngạt hấp dẫn. Buổi tối, ở lại một homestay ngay giữa cánh đồng, chúng tôi lần nữa được thưởng thức món xôi nếp ăn với thịt lợn bản tuyệt ngon trong không gian yên bình và ngát thơm hương lúa.
Dành trọn hai ngày thăm đồng, xem lúa, chúng tôi cứ men theo những con đường nhỏ, thỏa sức ngắm no mùa vàng, hít căng hương vị đất trời. Rồi tiếp tục ghé mỏ nước khoáng nóng thiên nhiên của Tú Lệ để ngâm mình thư giãn, nhận về nguồn năng lượng tươi mới, sảng khoái của một vùng đất lành.
Bài & ảnh: Mỹ Hạnh